Polacy kochają fajerwerki – tradycja i obawy.

Polacy od lat fascynują się pokazami pirotechnicznymi, które uświetniają nie tylko powitanie Nowego Roku, ale również wiele innych wydarzeń. Sylwester to jednak bezsprzecznie najważniejsza okazja, kiedy kolorowe spektakle uświetniają polskie niebo. Z badań wynika, że co roku Polacy wydają około 500 milionów złotych na fajerwerki, a polski sektor pirotechniczny generuje roczny przychód na poziomie 700 milionów złotych. Eksport polskich firm z tej branży wynosi około 60 milionów złotych rocznie, co świadczy o istotnej pozycji Polski na europejskim rynku materiałów pirotechnicznych. W 2023 r. branża pirotechniczna sprzedała ponad 30 mln produktów i miała 6 mln 850 tys. użytkowników kupujących jeden lub więcej produktów.

Pomimo takiej popularności pokazów pirotechnicznych w przestrzeni publicznej nie brakuje głosów, że sprzedaż fajerwerków powinna być zakazana przez cały rok. I to bez żadnych wyjątków, nawet dla świętowania Nowego Roku. Czy takie opinie podziela większość społeczeństwa czy tylko niewielka jego część?

Opinia publiczna a fajerwerki – co mówią badania?

Raport opracowany przez Warsaw Enterprise Institute (WEI) wskazuje, że opinia publiczna w Polsce jest w większości przeciwna wprowadzeniu zakazu używania fajerwerków, zwłaszcza w okresie noworocznym. Badania przeprowadzone na reprezentatywnej grupie 1064 osób pokazały, że 65% respondentów korzystało z fajerwerków lub brało udział w wydarzeniach, na których były one używane. Wśród mężczyzn, aż 72% potwierdziło takie doświadczenie. Co więcej, 51% ankietowanych sprzeciwiło się zakazowi używania fajerwerków, podczas gdy za jego wprowadzeniem opowiedziało się 39%, a 10% było niezdecydowanych.

Z badania wynika również, że posiadanie zwierząt nie wpływa znacząco na postawy wobec fajerwerków. Wśród posiadaczy zwierząt, 50% nie popiera zakazu, natomiast 41% jest za jego wprowadzeniem. Z kolei osoby bez zwierząt w 52% sprzeciwiły się zakazowi, a 36% go poparło. Zauważono, że zwolennicy zakazu to przede wszystkim mieszkańcy największych miast oraz osoby powyżej 45. roku życia, choć różnice w opiniach były minimalne.

Zakaz sprzedaży fajerwerków? Polacy są na NIE.

Przytoczone powyżej dane z raportu WEI potwierdzają także wyniki ankiet, przeprowadzonych przez ogólnopolskie media. W ankiecie Gazety Wyborczej z lipca 2021 roku, aż 77% respondentów opowiedziało się przeciwko wprowadzeniu ograniczeń w sprzedaży i używaniu fajerwerków, podkreślając, że strzelanie w Sylwestra to już tradycja. Podobne wyniki przyniosła ankieta Radia ZET, w której 74% głosujących było przeciwnych zakazowi fajerwerków.

Również ankieta Radia Eska pokazuje, że pomysł całorocznego zakazu fajerwerków nie cieszy się dużym poparciem – 63% ankietowanych nie widziało potrzeby wprowadzania takich ograniczeń. W lokalnej ankiecie Gazety Wyborczej Szczecin zdecydowana większość respondentów (89%) była przeciwna wprowadzeniu zakazu odpalania fajerwerków w Sylwestra.
Pomimo licznych obaw o wpływ fajerwerków na zdrowie ludzi i zwierząt, badania jasno pokazują, że większość Polaków nie chce zakazu ich sprzedaży i używania, zwłaszcza w okresie noworocznym. Dlatego też zamiast restrykcyjnych przepisów prawnych kluczowe jest promowanie odpowiedzialności oraz edukacji w zakresie bezpiecznego korzystania z fajerwerków, a także kontrolowania źródła ich pochodzenia.

Źródła:

• Raport Warsaw Enterprise Institute “Branża pirotechniczna w Polsce”, Warszawa 2022
• Badanie Ariadna – ogólnopolski panel badawczy (badania przeprowadzone okresie od 30 lipca do 2 sierpnia 2021 r.)
• https://wyborcza.pl/7,177851,27347128,opozycja-chce-ograniczyc-uzywanie-fajerwerkow-dla-dobra-zwierzat.html?disableRedirects=true#sondaz
• https://wiadomosci.radiozet.pl/Polska/Zakaz-petard-i-fajerwerkow-w-Polsce-Projekt-ustawy-juz-w-Sejmie?fbclid=IwAR3s5IlDjG-4PoNpRgF9I06zqGt4_c33u0c_rgKCiYe9lSnvhGVIAsKodxk
• https://www.eska.pl/quiz/qz-CVSP-ogES-Jgoa
• https://szczecin.wyborcza.pl/szczecin/7,34939,25565547,cierpia-ludzie-i-zwierzeta-czy-nalezy-zakazac-odpalania-fajerwerkow.html#sondaz